Die emotionele verbinding met de taal fascineert me.
Op de Toneelacademie werk ik met acteurs, performers, regisseurs en scenografen. Van mij en hen wordt verwacht dat ze opgeleid worden als authentieke sprekers. Hun manier van spreken moet geloofwaardig en natuurlijk zijn, maar ook eigen(zinnig). Dat wat je hoort en wat je ziet moet op elkaar aansluiten of in elk geval heel bewust gekozen zijn. Dat is goed te trainen als je niet over je taal hoeft na te denken. Maar zodra de vraag gesteld wordt om het verhaal in een andere taal te vertellen zie en hoor ik iemand authentieke manier van spreken veranderen. Het klinkt vaak minder speels, wordt strenger. De emotionele connectie verzwakt.
Wanneer ben je in staat om je emotioneel te verbinden met een taal?
In een van de interviews zegt een schotse oud-militair. 'In mijn beroep ontdekte ik dat mijn stem mijn wapen was. Niet dat ding wat ik in mijn hand hield.' Hij gelooft dat een emotionele verbinding met de taal pas tot stand kan komen op het moment dat je de taal beheerst. Wie bepaalt dat? Vraag ik. 'Dat bepaalt degene die de taal leert zelf'. In deze woorden zit de complexiteit van mijn onderzoek verborgen concludeer ik. Ik moet als docent altijd goed blijven kijken en luisteren wie ik voor me heb.
In een aantal gesprekken merk ik dat mensen lang zoeken naar de juiste woorden om hun verhaal zo precies en correct mogelijk in het Nederlands te vertellen. Dan ontmoet ik een Deense vrouw. Bij haar lijkt er geen gêne over haar taalgebruik te bestaan. Boeiend vind ik het om te horen hoe vrij zij spreekt. Ze is niet bezig met foutloos spreken, maar wil vooral tot communicatie met de ander komen. Schaamte en perfectionisme beïnvloeden het moment waarop je de beheersing van de taal ervaart.
Ook het doel van een nieuwe taal is bepalend voor de emotionele connectie. Sommige mensen die ik spreek willen graag slagen voor hun inburgeringscursus. Een deel heeft het nodig in het dagelijks leven, om boodschappen te doen bijvoorbeeld. Anderen willen hun sociale netwerk uitbreiden en grijpen elke gelegenheid aan om Nederlands te kunnen spreken. En een enkeling heeft een Nederlandse geliefde en leert de taal van hun partner. Alle redenen geven een andere waarde aan emotionele verbinding met die nieuwe taal.
Soms is de beheersing er, maar stuit men op het gegeven dat mensen het Nederlands als monotoon en afstandelijk ervaren, zoals ik al in mijn vorige blog schreef. Een van de vrouwen die ik interviewde benoemt dat haar hele gezichtsexpressie verandert op het moment dat ze Nederlands spreekt. In haar moedertaal gaan haar ogen verder open en spreekt ze met een glimlach. In het Nederlands lijken we dat veel minder te doen en dus doet zij het in het Nederlands ook bijna niet. Spaanstaligen gebruiken een veel groter spectrum van hun stem. Hier kunnen ze hun emoties mede door uitdrukken. Zij voelen zich beperkt door het monotone stemgeluid die de Nederlander hanteert.
De afgelopen weken heb ik veel geleerd van mensen die het Nederlands aan het leren zijn. Voor mij wordt de volgende stap de zoektocht naar beroepssprekers die in hun tweede taal werken. Waar lopen ze tegenaan en wat hebben ze nodig en welke kracht hebben zij?
- Welke rol speelt schaamte precies? Waarom is het moeilijk om fouten te maken?
- Welke beperkingen ervaren beroepssprekers in hun tweede taal?
- Wat voegen mensen toe aan hun tweede taal via hun moedertaal? Zijn ze bijvoorbeeld bij machte om het Nederlands meer schwung te geven?
- Wat is de rol van hun publiek?
Ik hou jullie op de hoogte!
Comments